Tin tức

NGUỒN GỐC VÀ ƯU ĐIỂM CỦA MÁY SẤY TĨNH VỈ NGANG ĐẢO CHIỀU GIÓ SRA

Do điều kiện khí hậu Việt Nam thuộc vùng nhiệt đới ẩm, nên khi thu hoạch hạt thường có ẩm độ khá cao, nhất là trong mùa mưa thường trên 27% có khi đến 35% , vì vậy cần được sấy khô để tránh hư hỏng và bảo quản được lâu dài.  Khối hạt ẩm độ cao thường lẫn nhiều tạp chất khó làm sạch trước khi sấy. 

Hiện nay, chỉ có 2 kỹ thuật sấy được thừa nhận có thể giải quyết sấy hạt ẩm độ rất cao và lẫn nhiều tạp chất:  sấy tĩnh theo mẻ, và sấy tầng sôi liên tục.  Các máy sấy khác như sấy tháp, sấy tuần hoàn đều gặp trục trặc vì hạt dính bết không di chuyển được trong buồng sấy.  Máy sấy tĩnh vỉ ngang tuy đơn giản nhưng choán mặt bằng, nói cách khác năng suất thấp tính theo diện tích choán chỗ.  Một nhược điểm khác là ẩm độ khô không đều, vì vậy cần lao động để đảo trộn thủ công, như thế không phù hợp với yêu cầu cơ giới hóa công đoạn sấy.  Máy sấy tầng sôi nhờ dùng luồng không khí mạnh nên hạt không bị dính bết trong buồng sấy, nhưng máy cũng có một số nhược điểm:  a) dùng nhiệt độ cao, nên không sấy hạt giống được;  b) hạt có thể bị hồ hóa (gelatinized) ; c)  cấu tạo khá phức tạp.

Hiện tại nông dân trong vùng đã và đang dùng phổ biến máy sấy tĩnh vỉ ngang xuất xứ từ Đại học Nông lâm TP.HCM.  Lọai máy sấy này (như SHG4 và SHG8) có nhiều ưu điểm như sấy được lúa Hè -Thu ẩm độ cao, lẫn nhiều tạp chất, có thể sấy một số nông sản khác như bắp, đậu … với chi phí sấy thấp và giá đầu tư máy không cao.  Bên cạnh đó, nhiều nhà máy xay lúa trong vùng cũng đã trang bị máy sấy SHG để chủ động trong việc ổn định chất luợng chế biến và tham gia kinh doanh.  Tuy nhiên, quá trình sử dụng máy sấy trên, đã dần bộc lộ các nhược điểm đã nêu như diện tích mặt bằng lắp đặt lớn, cần lao động cào đảo, khó cơ khí hóa, thời gian sử dụng máy còn ít, thường chỉ khoảng 30 ngày/năm. Vì vậy, việc nghiên cứu đề xuất một mẫu máy mới khắc phục được các nhược điểm trên là cần thiết và có tính thực tiễn cao.

Năm 2000, thông qua sự hỗ trợ kinh phí từ Bộ Khoa học Công nghệ, nhóm nghiên cứu thuộc Trung tâm Năng lượng - Máy nông nghiệp và Khoa Cơ khí - Công nghệ, Trường Đại học Nông Lâm TPHCM  với sự chủ trì của NGND.TS .Phan Hiếu Hiền đề xuất một mẫu máy mới có đảo chiều gió sấy được thiết kế trên cơ sở phát huy ưu điểm và khắc phục nhược điểm của máy sấy tĩnh vỉ ngang hiện có.  Mẫu máy được đặt tên là SRA_xx (S = sấy, RA = reversible air = đảo gió, xx = năng suất sấy, tấn /giờ). Sau gần 18 năm đưa vào ứng dụng, đã có gần 3000 máy sấy SRA năng suất từ 1 đến 35 tấn/mẻ dùng cho lúa, bắp, cà phê, tiêu, khoai mì, đầu tôm, cá vụn … được lắp đặt và phát huy hiệu quả tại các tỉnh thành trên cả nước và một số nước khác như: Philippines, Lào, Campuchia, Tanzania, Myanmar.

Năm 2005 máy sấy đảo chiều gió SRA đạt giải thưởng “Sáng Tạo Khoa Học Công Nghệ Việt Nam” (VIFOTEC)

Mẫu máy giữ lại các ưu điểm của máy sấy tĩnh vỉ ngang hiện có: Lớp hạt nằm ngang, không khí đi thẳng đứng (Hình 1), và buồng sấy có buồng gió hông. 

Hình 1.  Nguyên lý hoạt động của máy sấy SRA với lớp hạt nằm ngang

Mẫu máy SRA có sơ đồ cấu tạo như Hình 2. Buồng sấy dạng hình hộp có các vách đủ cao để chứa lớp lúa dày 0,5 - 1m;  các cửa thoát gió và các nắp đậy. Buồng gió hông gồm 2 tầng trên dưới, liên kết với bộ phận đảo gió để cung cấp khí sấy theo chiều từ dưới thổi hướng lên xuyên qua lớp hạt, hoặc ngược lại từ trên xuống dưới.

Khi hoạt động, vật liệu sấy được đổ trên mặt sàn với bề dày từ 0,5 ‑ 1 m.  Không khí sấy được nung nóng lên đến nhiệt độ sấy nhờ lò đốt. Vào giai đoạn đầu, quạt hút nhiệt và thổi không khí sấy hướng từ dưới lên trên xuyên qua lớp hạt mang ẩm thoát ra ngoài.  Giai đoạn hai, khi lớp dưới gần đạt ẩm độ yêu cầu, nhờ bộ phận đảo chiều gió,  khí sấy thổi ngược từ trên xuống dưới.

Hình 2. Sơ đồ cấu tạo máy sấy SRA do ĐHNL Tp.HCM thiết kế

Các ưu điểm của mẫu máy sấy đảo chiều không khí sấy đã được đúc kết:

-Kết cấu nhỏ gọn, so với các MST vỉ ngang cùng năng suất chỉ chiếm hơn ½ diện tích mặt bằng lắp đặt, do sấy lớp hạt dày hơn (50-100 cm).

-Không tốn công lao động cào đảo, vẫn đảm bảo đồng đều ẩm độ hạt sau khi sấy.

-Có thể sấy nhiều sản phẩm khác nhau, đặc biệt là các loại vật liệu dính bết như lúa hè thu, hoặc rất khó cào đảo như đầu tôm, cá, mực, đậu phộng, khoai mì (sắn) lát, cà phê, tiêu....

-Giải quyết được bài toán đồng đều ẩm độ hạt sau khi sấy, vì về nguyên tắc, luồng khí đi lên hoặc đi xuống theo phương thẳng đứng thì đồng đều nhất.  Ngoài ra, lớp hạt nằm ngang ít chịu nén, có khả năng tự điều chỉnh cục bộ khối vật liệu sấy do co rút khi vật liệu sấy khô dần, ít tác động xấu đến độ phân bố gió đã được thiết lập, do đó tăng được khả năng đồng đều về ẩm độ sau cùng của sản phẩm.  Điều này khó đạt được nếu đảo chiều với lớp hạt đặt đứng.

 XEM THÊM KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ MÁY SẤY SRA

XEM VIDEO CLIP NGUYÊN LÝ SẤY SRA TẠI ĐÂY

Chia sẻ:
Về đầu trang